بیوتکنولوژی چیست؟
بیوتکنولوژی تکنولوژی است که از سیستمهای بیولوژیکی، موجودات زنده یا بخشهایی از آن برای تولید یا ایجاد محصولات مختلف استفاده میکند. نانهای نوشیدنی نمونهای از فرآیندهای موجود در مفهوم بیوتکنولوژی است(استفاده از مخمر = موجود زنده).
برای تولید محصول مورد نظر. چنین فرآیندهای سنتی معمولا از موجودات زنده در فرم طبیعی خود استفاده میکنند (یا بیشتر به وسیله پرورش آنها توسعه مییابند)، در حالی که شکل مدرن بیوتکنولوژی به طور کلی شامل تغییرات پیشرفتهتر در سیستم بیولوژیکی یا ارگانیسم میشود.
با توسعه مهندسی ژنتیک در دهه ۱۹۷۰، تحقیقات در زمینه بیوتکنولوژی (و سایر زمینه های مرتبط مانند پزشکی، زیست شناسی و غیره) به سرعت به دلیل امکان تغییر در مواد ژنتیکی موجودات زنده (DNA) به سرعت توسعه یافت.
امروزه بیوتکنولوژی بسیاری از رشتههای مختلف را پوشش میدهد (به عنوان مثال ژنتیک، بیوشیمی، زیست شناسی مولکولی و غیره).
فناوریها و محصولات جدید هر ساله در حوزههای مختلف توسعه مییابند. مانند: پزشکی (توسعه داروهای جدید و درمان)، کشاورزی (توسعه گیاهان اصلاح شده ژنتیکی، سوختهای زیستی، درمان بیولوژیکی) یا بیوتکنولوژی صنعتی (تولید مواد شیمیایی، کاغذ، منسوجات و مواد غذایی).
تکامل بیوتکنولوژی
۱- دوره تاریخی که بشر با استفاده ناخودآگاه از فرآیندهای زیستی به تولید محصولات تخمیری مانند نان، لبنیات، ترشیجات و سرکه و غیره میپرداخت. مصریها در چهار هزار سال قبل با کمک مخمر و خمیر مایه نان میپختند. در این دوران فرآیندهای ساده و اولیه بیوتکنولوژی و بهویژه تخمیر توسط انسان بکار گرفته میشد.
۲- دوره اولیه قرن حاضر که با استفاده آگاهانه از تکنیکهای تخمیر و کشت میکروارگانیسمها در محیطهای مناسب و متعاقباً استفاده از فرمانتورها در تولید آنتیبیوتیکها، آنزیمها، اجراء مواد غذایی، مواد شیمیایی آلی و سایر ترکیبات، بشر به گسترش این علم مبادرت ورزید. در آن دوره این بخش از علم نام میکروبیولوژی صنعتی به خود گرفت و هم اکنون نیز روند استفاده از این فرآیندها در زندگی انسان ادامه دارد. لیکن پیشبینی میشود به تدریج با استفاده از تکنیکهای بیوتکنولوژی نوین بسیاری از فرآیندهای فوق نیز تحت تأثیر قرار گرفته و به سمت بهبودی و کارآمدی بیشتر تغییر پیدا کنند.
۳- دوره نوین بیوتکنولوژی که با کمک علم “ژنتیک” درحال ایجاد تحول در زندگی بشر است. بیوتکنولوژی نوین مدتی است که رو به توسعه گذاشته و روز به وز دامنه وسعت بیشتری به خود میگیرد.
آغاز روشهای بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک با انتقال ژنهایی از یک میکروارگانیسم به میکروارگانیسم دیگر از سال ۱۹۷۶ بوده است. تا قبل از آن دانشمندان در فرآیندهای بیوتکنولوژی از خصوصیات طبیعی و ذاتی ارگانیسم یا میکروارگانیسمها استفاده میکردند.
کاربرد بیوتکنولوژی در پزشکی چیست؟
تکنیکهای بیوتکنولوژی در پزشکی برای تشخیص و درمان بیماریهای مختلف استفاده میشود. این فرصت برای مردم فراهم میکند تا خود را از بیماریهای خطرناک محافظت کنند.
زمینه بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک تکنیکهایی مانند ژن درمانی، تکنولوژی DNA نوترکیب و واکنش زنجیرهای پلیمریزا را معرفی میکند که از ژنها و مولکولهای DNA برای تشخیص بیماریها استفاده میکند و ژنهای جدید و سالم را در بدن قرار میدهند که سلولهای آسیب دیده را جایگزین میکنند.
برنامههای کاربردی بیوتکنولوژی در پزشکی
• Biopharmaceuticals: این داروها با استفاده از میکروارگانیسمها بدون استفاده از مواد مصنوعی و مواد شیمیایی توسعه مییابد. مولکولهای بزرگ پروتئین معمولا منبع داروهای بیولوژیکی هستند. آنها هنگامی که در بدن حمله به مکانیسمهای پنهان. از بیماریها و آنها را بدون هیچ گونه عوارض جانبی نابود میکند. در حال حاضر دانشمندان در حال تلاش برای توسعه داروهای بیولوژیکی دارو هستند. که میتوانند در برابر بیماریهایی مانند هپاتیت، سرطان و بیماریهای قلبی درمان شوند.
• ژن درمانی: در ظرافت و تشخیص بیماریهایی مانند سرطان و پارکینسون استفاده میشود. دستگاه این تکنیک این است. که ژنهای مناسب زیر بدن حمله میکنند که یا سلولهای مجروح را از بین میبرد یا جایگزین میکنند. در برخی موارد، ژنهای متناسب با اطلاعات ژنتیکی اصلاح میشوند. و این به این معنی است که ژنها عملکرد را به نفع بدن آغاز میکنند.
• ژنومیک فارماکولوژیک: ژنومیک فارماکولوژی یک روش ژنتیکی اصلاح شده دیگری است که برای یادگیری اطلاعات ژنتیکی شخصیت استفاده میشود. این بدن پاسخ بدن به داروهای مطمئن را تجزیه و تحلیل میکند. این ترکیبی از داروها و ژنومیک است. هدف از این زمینه گسترش مواد مخدر است. که در فرد وارد شده بر اساس اطلاعات ژنتیکی موجود در فرد است.
• تست ژنتیک: این تکنیک از وراثت به منظور نتیجه گیری. از بیماریهای ژنتیکی در غربالگری والدین، جنس و حامل استفاده میشود. تکنیک تست ژنتیک این است که از پروتئینهای DNA استفاده کنید که دنبالهای مشابه به توالیهای جهش یافته دارند. این روش همچنین برای تشخیص جنایتکاران و تست والدین کودک استفاده میشود.