|
📍کاتاراکت یا آب مروارید
کاتاراکت به معنای کدورت عدسی چشم است؛ که معمولا در نتیجه افزایش سن ایجاد می گردد.
کاتاراکت یکی از شایعترین علل افت دید در کل دنیاست. و تخمین زده می شود که عامل حدود ۴۸ درصد نابینایی هاست.
این اختلال در بعضی موارد می تواند مادرزادی باشد؛ گاه در نتیجه بعضی بیماریهای متابولیک ایجاد گردد و یا در بیشتر موارد نتیجه افزایش سن باشد.
📍عوامل خطر در ایجاد کاتاراکت یا آب مروارید: یکی از عوامل خطر در ایجاد کاتاراکت؛ مصرف سیگار است. گاه درصورت قطع مصرف سیگار احتمال بازگشت تغییرات عدسی چشم وجود دارد.
یکی دیگر از عوامل ایجاد کاتاراکت اشعه UV است. کار به مدت طولانی در مقابل نور خورشید فرد را مستعد کاتاراکت می کند.
صدمه به چشم و یا ضربه به سر ریسک ایجاد کاتاراکت را افزایش می دهد.
در صورت ابتلا به دیابت شانس ایجاد کاتاراکت بیشتر می گردد.
مصرف کورتون به هر صورتی( قرص، تزریق ، پماد، اسپری، و قطره) احتمال ایجاد کاتاراکت را بیشتر می کند.
در موارد نزدیک بینی شدید هم ریسک ایجاد کاتاراکت بیشتر است.
📍آیا مصرف آبلیمو سبب کاهش خطر ایجاد کاتاراکت می گردد؟ مطالعات زیادی درباره اثر تغذیه در پیشگیری از ایجاد کاتاراکت انجام گرفته است.
در بعضی مطالعات به نقش احتمالی مصرف ویتامین C و E اشاره شده است؛ اما در بسیاری از مطالعات مصرف این ویتامینها و حتی مصرف بتاکاروتن و روی و مس نتوانسته کاهش موارد ابتلا به کاتاراکت را اثبات کند.
ناگفته پیداست که آبلیمو حتی به عنوان منبع احتمالی ویتامین C به هیچ وجه نباید در چشم ریخته شود!!!!!
📍رابطه کاتاراکت و گریستن: باور اشتباهی که از دیرباز رایج بوده؛ این است که گریه کردن سبب ایجاد و شدت آب مروارید می گردد.
اما در هیچ یک از مطالعات علمی ارتباطی بین اشک ریختن و کاتاراکت پیدا نشده است.
کاتاراکت در نتیجه تغییرات سنی در عدسی چشم ایجاد می گردد و ربطی به گریه ندارد.
📍روشهای بی حسی یا بیهوشی جهت عمل کاتاراکت: ۱. بیهوشی عمومی: که در حال حاضر با توجه به کاهش مدت زمان عمل؛ بیشتر در بیمارانی به کار می رود که شنوایی خوبی ندارند و یا قادر به همکاری در زمان عمل تحت بی حسی موضعی نیستند.
بیماران مبتلا به آسم؛ بهتر است در صورت امکان با بیهوشی عمومی عمل گردند.
همچنین در بیمارانی که دچار ترس از فضای بسته هستند بیهوشی عمومی کاربرد دارد. ۲. بی حسی رتروبولبار: که تزریق داروی بی حسی در پشت کره چشم انجام می گیرد؛ با توجه به بلوک عصبی ایجاد شده، چشم در طی عمل حرکت نمی کند و درد بیمار نیز کاملا کنترل می گردد. ۳. بی حسی پری بولبار: که داروی بی حسی در اطراف چشم و دور پلک تزریق می گردد. با توجه به عدم بلوک کامل عصبی امکان حرکت چشم طی عمل وجود دارد اما درد کاهش می یابد. ۴. بی حسی تاپیکال: که فقط با چکاندن قطره بی حسی درد بیمار تا حدی کنترل می شود. در این روش همکاری بیمار کاملا ضروریست.
📍درمان کاتاراکت: کاتاراکت هیچ درمان دارویی ندارد.
هرچند بعضی از موارد کاتاراکت ایجاد شده سرعت پیشرفت آهسته ای دارند و ممکن است نیاز به مداخله نداشته باشند، بیشتر موارد در نهایت نیاز به جراحی پیدا می کنند.
در موارد زیر در صورت تشخیص کاتاراکت جراحی انجام می شود:
۱. افت دید قابل اصلاح توسط عینک
۲. تغییر شماره چشم در مدت زمان کوتاه، به ویژه بصورت نزدیک بینی
۳. افزایش تاری دید؛ دیدن هاله نور دور اشیا
۴. تغییر در تشخیص اجزای ظریف اشیا
۵. دوبینی یا چندبینی تک چشمی
📍آیا کاتاراکت من رسیده است؟ سوالی که بسیاری از بیماران دچار کاتاراکت مطرح می کنند؛ همین است که" آیا کاتاراکت من رسیده؟!!"
باید توجه داشت که کاتاراکت در صورت به اصطلاح " ماچور" شدن یا " رسیدن" سبب افت بسیار شدید دید می گردد و به همان نسبت جراحی کاتاراکت ماچور هم به دشواری انجام می گردد.
امروزه با روش پیشرفته فیکو؛ کاتاراکت در صورتی جراحی می گردد که سبب افت قابل ملاحظه دید غیرقابل اصلاح با عینک و یا اختلال در امور روزمره فرد گردد.
هرچند انجام جراحی در مراحل ابتدایی کاتاراکت هم مخاطرات خودش را دارد و به هیچ وجه توصیه نمی شود.
📍هنگام انجام جراحی چگونه پلکم را باز نگه دارم؟
سوالی که برای برخی بیماران مبتلا به کاتاراکت یا بیماران کاندید عملهای رفراکتیو برای حذف عینک پیش می آید درباره نحوه باز نگه داشتن پلکها هنگام جراحی است.
پاسخ این است که جراح با کمک وسیله ای چشم را باز نگه می دارد و در این زمینه نیازی به همکاری بیمار نیست.
📍عمل جراحی کاتاراکت چه مدت طول می کشد؟
یکی از سوالاتی که برای بعضی از بیماران مطرح است، مدت زمان عمل جراحی است..
پاسخ به این سوال بسته به شرایط بیمار و نوع جراحی متفاوت است.
در مواردی که بیمار منعی جهت انجام جراحی با بی حسی موضعی نداشته باشد، کاتاراکت پیشرفته نداشته باشد، مبتلا به گلوکوم نباشد، اختلالات مردمکی در نتیجه ابتلا به دیابت، ترومای قبلی و یا انجام لیزر جهت کنترل بیماریهای شبکیه نداشته باشد، و یا سابقه مصرف داروهای خاص مانند داروهای کنترل کننده پروستات نداشته باشد، ونیز بیمار همکاری لازم را در هنگام جراحی داشته باشد، انجام جراحی بسته به سرعت عمل جراح بین پانزده دقیقه تا نیم ساعت زمان میبرد.
اما در صورت وجود هر کدام از موارد بالا یا وجود مشکلی در زمان جراحی، عمل به مدت بیشتری طول می کشد.
ناگفته پیداست که کوتاه بودن زمان عمل به هیچ وجه به معنای سادگی عمل نیست. عمل کاتاراکت یکی از ظریفترین جراحی های چشم است که نیاز به دقت بالایی دارد.
📍آیا جراحی کاتاراکت لیزری است؟!!
یکی از سوالاتی که توسط بسیاری از بیماران مطرح می شود درباره نحوه جراحی کاتاراکت و امکان انچام آن توسط لیزر است.
در حال حاضر روش فیکو؛ روشی است که توسط انرژی اولتراسوند ( و نه لیزر) به درمان جراحی کاتاراکت کمک می کند. در این روش برش بسیار کوچکی در حد ۲ تا ۳ میلیمتر در قرنیه بیمار ایجاد می شود و سپس به کمک انرژی اولتراسوند کاتاراکت بیمار خرد شده و تکه تکه توسط دستگاه از چشم خارج می شود.
در بعضی دستگاهها فقط برای مراحل اولیه برش کپسول لنز از لیزر استفاده می شود که به نام فمتولیزر شناخته می شود . اما باقی مراحل فیکو با انرژی اولتراسوند ادامه می یابد.
📍مراقبتهای بعد از جراحی کاتاراکت: عمل کاتاراکت امروزه به روش out patient انجام می شود؛ یعنی معمولا نیاز به بستری بیمار نیست.
اما مانند هر جراحی؛ این عمل هم نیاز به مراقبتهای بعد از انجام جراحی دارد.
بعد از جراحی کاتاراکت بهتر است تا مدتی از انجام فعالیت سنگین و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
تا جایی که ممکن است سر را خم نکنید؛ البته در روش فیکو میزان جابجایی لنز پس از عمل کاهش می یابد؛ اما بهرحال بهتر است مدتی از خم کردن سر یا خوابیدن بر روی شکم خودداری کنید.
بهتر است چند روزی استحمام به تاخیر بیافتد و در هنگام شستشوی سر جهت جلوگیری از سوزش چشمها از شامپوی بچه استفاده شود.
تا مدتی جهت جلوگیری از وارد شدن ضربه به چشم از محافظ چشمی استفاده کنید.
قطره های چشمی را طبق دستور پزشک مصرف نمایید.
و بر طبق برنامه داده شده توسط جراح جهت ویزیت مجدد مراجعه نمایید.
در صورت وجود درد، قرمزی و تاری دید سریعا با جراح خود تماس حاصل نمایید.
📍بعد از عمل کاتاراکت چند وقت یکبار برای معاینه چشم مراجعه کنیم؟ در حال حاضر عمل کاتاراکت به روش فیکو، امکان بهبودی سریعتر پس از جراحی را فراهم کرده است، اما به هر حال معاینات منظم توسط جراح پس از عمل برای کسب بهترین نتیجه و پیشگیری و درمان عوارض الزامی است.
معمولا یک روز پس از جراحی پانسمان چشم توسط جراح برداشته می شود و پس از آن ویزیت در فواصل ۳ تا ۴ روز پس از عمل صورت می گیرد. این فاصله زمانی بیشترین احتمال بروز عفونتهای بعد از عمل را دارد. پس ویزیت در این زمان الزامی است.
پس از آن در روز ۱۰ تا ۱۱ پس از عمل جهت تنظیم داروها و سپس روز ۲۱ تا ۲۵ پس از عمل جهت بررسی بهبودی کامل چشم، بازگشت به زندگی عادی و تعیین نمره عینک ویزیت توسط جراح انجام می شود.
پس از این دوره معاینات پس از عمل، معاینه سالیانه جهت بررسی وضعیت لنز و سایر موارد نظیر معاینه شبکیه، فشار چشم و یا تغییر نمره عینک صورت می گیرد.
📍چه مدت پس از جراحی کاتاراکت می توان فعالیتهای عادی را انجام داد؟ در حال حاضر جراحی کاتاراکت به روش فیکو؛ کمترین محدودیت فعالیتی را ایجاد می کند و بیمار پس از ۲۵ روز می تواند کلیه فعالیتهای قبل از عمل؛ مانند انجام ورزشها و رنگ کردن موی سر و امور مربوط به دندانپزشکی را انجام دهد.
طی ۲۵ روز اول، بهتر است از انجام فعالیتهای سنگین و یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری شود؛ اما انجام فعالیتهای سبک منعی ندارد.
📍چند وقت یک بار پس از جراحی کاتاراکت باید لنز داخل چشمی را شستشو دهیم؟ عارضه ای که در بعضی موارد پس از جراحی کاتاراکت اتفاق می افتد کدورت لنز داخل چشمی است؛ که ممکن است ۶ ماه پس از عمل یا حتی ده سال پس از جراحی اتفاق بیافتد.
این عارضه؛ نتیجه واکنش بدن به لنز بوده و ربطی به گرد و غبار خارجی ندارد.
در موارد استفاده از لنزهای هیدروفوب( لنزهایی که در محیط خشک بسته بندی و استریل می شوند) این عارضه کمتر دیده می شود.
در صورت بروز کدورت لنز، درمان عارضه توسط لیزر یاگ صورت می گیرد؛ این امر فقط یکبار انجام می شود و نیاز به تکرار آن نیست.
📍چرا پس از جراحی کاتاراکت همچنان چشمم می سوزد؟ یکی از سوالاتی که برخی از بیماران درباره پیامد جراحی کاتاراکت می پرسند؛ راجع به ادامه خارش پلکها و سوزش چشمها پس از جراحی است.
باید توجه داشت که عامل سوزش و خارش چشم ، وجود آب مروارید یا کاتاراکت نیست که با جراحی این معضل حل شود.
بلکه علت در بیشتر موارد وجود خشکی چشم و التهاب غدد پلکی است. البته پس از هر جراحی داخل چشمی تا مدتی میزان خشکی چشم افزایش می یابد، اما در نهایت تا ۲ ماه به وضعیت سابق بازمی گردد.
📍 مصرف داروهای ضد انعقادی و جراحی کاتاراکت: در صورتی که به هر دلیل از داروهای ضدانعقادی مانند آسپرین، وارفارین، اوسویکس یا پلاویکس یا حتی والسارتان استفاده می کنید؛ قبل از جراحی کاتاراکت و یا هر جراحی چشمی دیگر به پزشک خود اطلاع دهید.
در مواردی که جراحی کاتاراکت با بی حسی تاپیکال یعنی با استفاده از قطره بی حسی انجام می گیرد؛ نیاز به قطع این داروها نیست؛ اما در صورت استفاده از بی حسی موضعی و یا حتی بیهوشی عمومی لازم است که این داروها حداقل ۴۸ تا ۷۲ ساعت قبل از عمل قطع گردند.
در موارد مصرف وارفارین، گاه بنا به صلاحدید متخصص قلب نیاز به ۴۸ ساعت بستری در بیمارستان قبل از جراحی برای تبدیل دارو به هپارین می باشد.
📍مصرف داروی تامسولوسین و جراحی کاتاراکت: داروی تامسولوسین در موارد بزرگ شدن پروستات آقایان جهت کنترل اندازه پروستات به کار می رود.
این دارو سبب ناپایداری سایز مردمک و شل شدن عضلات عنبیه می گردد؛ که جراحی کاتاراکت را با مشکل مواجه می کند. حتما قبل از جراحی در مورد مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.
📍مصرف تریاک ، متادون و مشتقات آنها و جراحی کاتاراکت: در صورت استفاده از تریاک و یا مشتقات آن؛ مصرف آنها را در روز جراحی قطع نکنید. زیرا قطع این مواد بدن را دچار استرس کرده و در روز جراحی بیمار ناآرام می گردد. هر نوع برنامه ترک اعتیاد به این مواد باید به روزی غیر از روز جراحی موکول گردد.
📍سابقه تزریق داروهای داخل چشمی و جراحی کاتاراکت: در صورت وجود سابقه تزریق داروی اواستین؛ آیلیا، تالیا، تریامسینولون و....به داخل چشم قبل از جراحی کاتاراکت حتما پزشک خود را در جریان امر قرار دهید. تزریقات داخل چشمی؛ چشم را مستعد عارضه در هنگام جراحی کاتاراکت می کنند.
|